Opinie: Beste Matthijs van Nieuwkerk

Ik weet niet of het aan jou ligt, misschien, maar ik ben je zat. Het is ook mijn fout, ik heb me laten gaan. Ik heb gedacht, gehoopt dat er meer was, maar me vergist en ik ben te lang blijven wachten. Elke mogelijkheid greep ik aan om je te zien, en mijn god wat was dat vaak. Misschien was het het tijdstip, de gewenning bij het eten. Avond aan avond jouw vlotte babbel, de ziekelijke veelzijdigheid, het puberale gedweep met muzikanten en schilders en schrijvers. Hoe vaak ik je niet overdreven liederlijk heb horen praten over de grote Reve, over de moeder aller actrices, over de meesterlijke streken van Chagall. En dan die Charles Aznavour van je: gat-ver-dam-me. ‘De beste zanger die ooit geleefd heeft’, schrijf je telkens weer. De beste zanger ooit, de zelfingenomenheid druipt er vanaf. Wat je probeert te presenteren als een bescheiden liefdesverklaring - ‘ach kijk eens: ook de grote Matthijs heeft maar een klein hartje’ - is niets meer of minder dan goedkoop sentiment, de broze nostalgie van een man die zichzelf niet meer is.

Groter raadsel
Ik weet niet wie je bent. Iedereen schijnt je te kennen, maar voor mij wordt je een steeds groter raadsel. Ik hoor de mensen over je praten. Vrouwen vinden je leuk omdat je aantrekkelijk bent en een tikje ondeugend, mannen vinden je leuk omdat je zo makkelijk over voetbal, muziek, en boeken lult. Ik vond die dingen ook. Vroeger straalde je nog wel eens een sprankje originaliteit uit, nu heb je jezelf zo vaak herhaald dat je een wandelend cliché geworden bent. Als er een Matthijs, de Musical komt, en het zou me niets verbazen, kan elke middelmatige acteur de rol vertolken. Het enige wat hij hoeft te kunnen is zijn wenkbrauwen op een quasi-intellectuele manier onafhankelijk van elkaar bewegen. Als hij daarbij precies de juiste verhouding van geveinsde interesse en drammerig enthousiasme weet te mixen wachten er volle zalen. Want de mensen zijn dol op je, nog altijd. Ik twijfel wel eens of ik ze moet vertellen hoe ik over je denk, of ik hun naïeve adoratie moet besmeuren. Misschien is het beter zo, dat onze wegen scheiden zonder dat iemand er wat van weet. Je stelt de mensen gerust, je bent er voor ze op gezette tijden, jij geeft ze het idee dat ze weten wat er toe doet. Jij geeft mensen het idee dat ze wat voorstellen, slim zijn, terwijl ze de hele tijd naar een omhulsel kijken. Een marionet die danst bij de gratie van de mannen achter de schermen.

Parasieten
De hele Amsterdamse grachtengordel lijkt bij je in de klas te hebben gezeten en ze willen je allemaal. Want als ze bij jou zijn komt het goed. Net als je mij een gevoel van veiligheid en volledigheid gaf, krijgen ook zij dat geserveerd. Parasieten zijn het. Of jij, want jij hebt hen net zo goed nodig. Zonder hun praatjes, hun boeken, theaterstukken, cd’s, politieke voorkeuren, grapjes, zonder al hun interessante eigenschappen, gekke passies, grote monden en mooie vrouwen ben je niks. In je eentje kun je het gesprek nog geen kwartier gaande houden. Zolang er niemand is om een grap aan te geven, een kunstje te doen of een verhaal te vertellen is het stil aan tafel. Maar je laat het nooit stil zijn! Ik heb je zo vaak gesmeekt om nu een keer stil te zijn, rustig te blijven, de tijd te nemen. Maar dan gier je er weer vandoor. En ja ik weet het: de wereld draait doorrrrrr.

Persiflage
Wat me nog het meest irriteert is dat je zelf niet doorziet hoe je een persiflage van jezelf aan het worden bent. Hoe je jezelf aan alle kanten uit laat melken. Je hand onder je kin terwijl je luistert, de cynisch opgetrokken wenkbrauwen, de vaderlijke klemtoon die normale woorden ineens gewichtig moeten maken en de o zo ondeugende lach. Je jongensachtigheid was ooit charmant omdat we allemaal dachten dat het een rafelig randje aan een mannelijke persoonlijkheid was. We hadden het fout, het is niets meer dan een bordkartonnen façade die je ware aard moet verhullen. Als een chique hoer kom je overal opdraven om je trucje te doen. Overal kun je je redden. Van alles weet je een beetje, maar daardoor is er niets waarin je echt gespecialiseerd bent. Charles Aznavour misschien en daar loop je dan ook zo mee te koop dat niemand er meer omheen kan. Wie zit er nu op Charles Aznavour te wachten?

Afwisseling
Ik weet wel waarom ik je leuk vond, waarom de mensen je nog steeds leuk vinden: het is nooit saai als jij er bent. Lange tijd heb ik genoten van het leven en van de afwisseling, maar ik heb er geen energie meer voor. De achteloosheid en vrijblijvendheid die me ooit zo in je aantrokken hebben hun glans verloren. De oppervlakkigheid komt me de strot uit. Ik wil verder, ik wil meer dan dit en ik denk dat jij ook verder zou moeten. Daarom groet ik je, ik zal aan niemand anders vertellen hoe ik over je denk. Ik heb er alle vertrouwen in dat ze uit zichzelf ook ooit eens op je uitgekeken raken, al hoop ik natuurlijk dat je de eer aan jezelf houdt en iets anders gaat doen. Iets waarvan we allemaal staan te kijken.